Jan Min over wedstrijden: ‘Je kunt meer dan je denkt’

Wie actief is op Facebook en Instagram komt al snel aquarellen van IWS-voorzitter Jan Min tegen. Hij sleept de ene prijs na de andere eervolle vermelding of kaderlidmaatschap binnen. Wat zit daar achter, behalve prachtig werk?

“Een jongensdroom die uitkomt”, zegt hij zelf. Hij laat een prachtig dromerige aquarel zien van een rotskust met een figuurtje op het strand met op de achtergrond een groot zeilschip. De titel luidt ‘A Boys Dream’. Als jochie was Jan gefascineerd door de Van der Veldes, de bekende zeeschilders uit de 17^e eeuw. Zo wilde hij later ook kunnen schilderen.

Trots

Met de erkenning als ‘Master’ en talloze prijzen en lidmaatschappen van prestigieuze schilderclubs, is die droom aan het uitkomen. Daarom is hij zo trots op het hem onlangs toegekende kaderlidmaatschap van de Amerikaanse Vereniging van Zeeschilders voor de “buitengewone kwaliteit” van zijn werk.

Ook is hij een steeds meer gevraagd jurylid voor internationale aquarelwedstrijden als de recente European Golden Brush en voor de International Watercolor Masters van volgend jaar, IWM2026.

“Het is wel een opstelsom van vele jaren met passie en enthousiasme aquarelleren. Dit jaar is het wel heel hard gegaan, maar het is echt niet altijd furore.”

Hoog niveau

Jan ontdekte dat in het buitenland, vooral de Verenigde Staten, heel wat aquarelverenigingen bestaan die enorm actief zijn mensen te enthousiasmeren. “Het is altijd weer een uitdaging om met wedstrijden mee te doen, vooral omdat het niveau bij die clubs enorm hoog is. Ik noem de San Diego Watercolor Society, de National Watercolor Society en de North West Watercolor Society. In Amerika zijn er misschien wel twintig, waarvan een paar echt prestigieus en heel actief. Die houden een keer per jaar een internationale wedstrijd en als jouw werk dan bij die tien procent hoort dat wordt toegelaten, dan geeft dat wel een kick.

In Nederland is het niet zo georganiseerd als daar, hoewel hier wel een aantal uitstekende aquarellisten zijn.”

Niet altijd succes

“De ene keer word je wel toegelaten en de andere keer niet. Dus dan doe je er voor de volgende keer weer een schepje erbovenop. Als je nou drie keer bent toegelaten, en dat gebeurt dus door zeer ervaren jury’s, dan wordt je signature member of in het Nederlands, kaderlid.

Dit jaar ben ik er in geslaagd er drie binnen te harken, waaronder die van de zeeschilders. Er is een hele strenge ballotage door een jury van acht ervaren kunstenaars. Als je dan van de 150 aanvragen tot de acht uitverkorenen hoort, dan is dat wel heel erg kicken.”

‘Gezonde jaloezie’

Op de vraag wat hem motiveert antwoord Jan met wat hij “gezonde jaloezie” noemt. Als voorbeeld noemt hij de bekende Britse kunstenaar William Turner, die razend jaloers was op de eerder genoemde gebroeders Van der Velde. “Hij wilde ook zo kunnen schilderen. Dat herken ik in mijzelf, maar ook bij anderen. Dat je zegt: ‘wat ontzettend mooi. Dat zou ik ook wel willen.’

Als jouw werk, ‘A Boys Dream’, in een museum in Oregon komt te hangen en je daarvoor de Best Performance-prijs krijgt na jaren van vallen en opstaan: Dat is leuk!”

Zelfvertrouwen

Hij bevestigt dat het om een waardevolle erkenning gaat van ervaren professionals die als geen ander in staat zijn om je kunnen te beoordelen. “Je leert er ook zo ontzettend veel van.”

Jan spreekt zijn hoop uit dat de actieve inzet van de IWS-kaderleden ertoe bijdraagt meer mensen te enthousiasmeren voor aquarel en te stimuleren voor zichzelf de lat telkens wat hoger te leggen. En voor wie denkt dat hoge niveau nooit te kunnen halen: “Ik had nooit durven dromen uitgenodigd te worden voor IWM2026. Dat is uiteindelijk het resultaat van elke dag te schilderen, soms maar eventjes, zoals een ander even een riedeltje doet op een piano.”

Kies een doel

Wat moet je doen als je ervan droomt ook mee te doen met internationale wedstrijden? “Kies een doel waarvan je denkt dat je er goed in zult zijn. Portretten, bloemen, landschap, maakt niet uit. En kies een kunstenaar wiens werk jou raakt. Waarvan je zegt: dat wil ik ook. Er is iets dat je ziel moet raken om er door geënthousiasmeerd te worden. Je moet iets met je onderwerp hebben. Dan is het hooguit je techniek die – nog – tekortschiet.

Ik ben er altijd verbaasd over hoe mensen jouw emoties, die je onbewust in je werk legt, juist omdat het je raakt, herkennen. Ik schilder graag rustgevende dingen. Om even los te komen van de shit om mij heen. Maar anderen kunnen daar ook iets mee. Dat is het bijzondere van kunst.”

Zoek een leraar

“Als tweede stap moet je iemand zoeken die je de kennis kan bijbrengen en vooral kan inspireren. Ik kon hier eerlijk gezegd niemand vinden, totdat ik de internationaal vermaarde Alvaro Castagnet tegenkwam. Die tovert met kleuren. Het gaat erom dat het iemand is bij wie jij je happy voelt en bij wie je mag zijn wie je bent.” Jan geeft sinds een aantal jaren zelf ook les en ziet het enthousiasme waarmee zijn leerlingen komen en van wie er een aantal volgens hem nog heel ver gaan komen. “Dat is zo ontzettend leuk. En ik hoop dan ook dat we binnen IWS-Holland meer succesverhalen gaan horen. Dat we elkaar daarin stimuleren en enthousiasmeren.”

Schilderen, elke dag

De derde stap is “elke dag even wat schilderen, al is het maar tien minuten. Zie het meedoen met wedstrijden niet alleen om iets binnen te harken, maar vooral als uitdaging om iets te leren. De realiteit is ook dat het vallen en opstaan is. Durf fouten te maken, want daar leer je van. Het heeft maar één doel: iedere keer leg je de lat een stukje hoger. Dan komt het goed. Je kunt meer dan je denkt.”

Jan Peeters